Mary More op het kerkhof van Sint-Kruis

Tekst en foto’s: Johan Duyck
Stedelijke Commissie voor Graftekens Brugge
Heemkundige kring Brugs Ommeland  
Onderstaand artikel over het graf van Mary More stond in het tijdschrift Brugge die Scone 2017, nummer 1

In het artikel Thomas More en Brugge (in Brugge die Scone 2016, nummer 4, blz 63-64) vermeldt auteur Roger Creyf dat Mary More, de laatste priorin van het Engels klooster in Brugge en rechtstreekse afstammelinge van Thomas More, op het kerkhof van Sint-Kruis werd begraven. Aanvankelijk had Mother Mary More de wens geuit om in haar klooster in de Carmersstraat te worden begraven, maar door het verbod daartoe van keizer Jozef II werd de vraag gericht tot de toenmalige pastoor van Sint-Kruis die voor haar welwillend een speciale plaats reserveerde op zijn groot kerkhof. In 1807 werd Mary More als eerste in de nieuw gebouwde grafkelder begraven. Twee priester-directeurs van het Engels klooster werden later bijgezet: in 1812 de Engelse father Andrew Oliver en in 1851 de fameuze priester-politicus Leon de Foere. 

In Nederlandse vertaling luidt het Latijnse grafschrift van Mary More:

Hier liggen, wachtend op de grote dag van het Oordeel,
de stoffelijke resten van
Eerwaarde Moeder / M. AUG. MORE
Overste van het Engels Klooster
van de orde van Sint Augustinus in Brugge,
gestorven op 23 maart 1807 / In de 8ste graad
in rechte lijn geboren uit het bloed van de
beroemde kanselier van Engeland
THOMAS MORE
die vanwege zijn geloof werd vermoord.

(vertaling:Rita Bossuyt)

Het was de bedoeling dat de overleden zusters van het Engels klooster zouden begraven worden naast de grafkelder van Mary More, maar voor hun laatste rustplaats werd uiteindelijk geopteerd voor een site op de dan pas opgerichte stedelijke begraafplaats in de buurt van de Baron Ruzettelaan. Het eerder sobere grafmonument van Mary More bestaat uit een blauwe hardstenen grafplaat (in cm: 120 x 90 x 12) die een stenen trap afdekt die toegang verschaft tot een open bakstenen grafkelder waarin de kisten van Mary More en Andrew Oliver rechts en die van Leon de Foere links op ijzeren draagstaven werden neergezet. De grafplaat, die aan de bovenkant enkel het grafschrift van Mary More bevat, werd plat op het niveau van de kerkhofgrond boven op de trap gelegd en geraakte zo, na vele decennia, gaandeweg bedolven onder het zandoppervlak. Meer dan een eeuw later werd, in het kader van de voorbereidingen van de viering van het 350-jarig bestaan van het Engels klooster in 1979, de grafkelder van Mary More in augustus 1978 voor het eerst geopend sedert 1851. De zustergemeenschap was o.a. op zoek naar een wellicht bestaand stenen grafschrift voor father Oliver dat enkel op papier in het kloosterarchief aanwezig is en dat mogelijks bij zijn begrafenis in de grafkelder was achtergelaten. Wanneer de zware grafplaat was weggenomen zag men links op de ijzeren draagstaven even een lange kist staan met een  kijkopening in het deksel: korte tijd nadien viel de kist, wellicht door het plotse  contact met de buitenlucht, verpulverd uiteen op de bodem van het graf. Aan de rechterzijde bevonden zich de overblijfselen van de reeds op elkaar gevallen kist- en beenderresten van Mary More en father Oliver. Een stenen epitaaf voor father Oliver werd niet gevonden. Na deze vaststellingen werden de stoffelijke resten aan beide kanten van het graf terug in kleine houten kistjes gelegd en werd de grafsteen opnieuw over de ingang van het graf geplaatst tot wanneer die steen in 2014, op advies van de Stedelijke Commissie voor Graftekens, voor restauratie opnieuw van de kelderingang werd gelicht. Al vanaf het jaar 2010 vond de zustergemeenschap van het Engels klooster het wijs om de concessie van Mary More’s graf over te dragen aan de stad Brugge die dan voortaan zou instaan voor de onderhoud van het graf.

Bij valavond op 20 november 2014 werd, niet zonder moeite, de gerestaureerde massieve grafsteen terug op de ingangstrap van het graf van Mary More geplaatst.

De graftekst of het epitaaf van Mary More was met de jaren vrijwel onleesbaar geworden en vooral op de hoeken van de massieve grafsteen verschenen barsten en scheuren. De grafsteen werd voor grondig herstel overgebracht naar een restauratie-atelier en op een novemberavond in 2014 met “man en macht” teruggeplaatst op het graf van Mary More die, zoals in de kronieken van het Engels klooster staat te lezen: “dezelfde deugden heeft vertoond als haar beroemde familielid Thomas More …”